türk sanat müziği makamları ne demek?

Türk Sanat Müziği (TSM) makamları, müziğin temelini oluşturan ve eserlerin duygusal karakterini belirleyen önemli unsurlardır. Her bir makam, kendine özgü bir dizi perde, seyir (melodik hareket) ve durak (bitiş) noktasına sahiptir.

• Makam Nedir?: Bir makam, belirli bir dizi perde (ses), bu perdelerin arasındaki ilişkiler (aralıklar), bir seyir (melodik hareket), güçlü (dominant) notalar ve durak (final) noktası ile tanımlanan bir müzikal yapıdır. Her makamın kendine özgü bir duygusal ifadesi ve karakteri vardır. (Makam Nedir?)

• Temel Makamlar: TSM'de çok sayıda makam bulunmakla birlikte, bazıları daha sık kullanılır ve "temel makamlar" olarak kabul edilir. Bu makamlar şunlardır:

  • Rast: Neşeli, canlı ve coşkulu bir karaktere sahiptir. (Rast)
  • Uşşak: Hüzünlü, duygusal ve içli bir ifadeye sahiptir. (Uşşak)
  • Hüseyni: Romantik, duygusal ve biraz hüzünlü bir tınısı vardır. (Hüseyni)
  • Neva: Dingin, huzurlu ve sakin bir atmosfere sahiptir. (Neva)
  • Kürdî: Kararlı, güçlü ve etkileyici bir yapıya sahiptir. (Kürdî)
  • Hicaz: Gizemli, egzotik ve mistik bir atmosfere sahiptir. (Hicaz)
  • Segâh: Derin, melankolik ve içsel bir ifadeye sahiptir. (Segâh)

• Makamın Seyri: Bir makamın seyri, o makamın melodik hareketini ve perdeler arasındaki geçişlerini ifade eder. Her makamın kendine özgü bir seyir özelliği vardır.

• Güçlü ve Durak Notaları: Her makamda, melodinin sıkça uğradığı ve önem taşıyan "güçlü" notalar bulunur. "Durak" ise, eserin genellikle sona erdiği ve makamın temelini oluşturan notadır.

• Makam Çeşitleri: Temel makamların yanı sıra, birleşim makamları ve şed makamlar gibi daha karmaşık yapılar da bulunmaktadır. Birleşim makamları, iki veya daha fazla makamın özelliklerini bir araya getirirken, şed makamlar ise bir makamın farklı bir perde üzerine taşınmasıyla oluşur. (Şed%20Makamlar)

Makamlar, TSM eserlerinin yapısını ve duygusal içeriğini derinlemesine etkiler. Her bir makamın kendine özgü kuralları ve gelenekleri vardır ve bu kurallara uygun olarak bestelenen eserler, dinleyicilere farklı duygusal deneyimler yaşatır.